فضیلت ماه مبارک رمضان

«رمضان» در لغت از «رمضاء» به معناى شدت حرارت گرفته شده و به معناى سوزانیدن مى باشد. [1] چون در این ماه گناهان انسان بخشیده مى شود، به این ماه مبارک رمضان گفته اند.

پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «انما سمى الرمضان لانه یرمض الذنوب; [2] ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را مى سوزاند.»

رمضان نام یکى از ماه هاى قمرى و تنها ماه قمرى است که نامش در قرآن آمده است.

در این ماه کتاب هاى آسمانى قرآن کریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است. [3] 

عبادت آزادگان

امام صادق(علیه السلام) فرمود:

اَلْعُبّادُ ثَلثَۀٌ:

قَوْمٌ عَبَدُوا الَله خَوْفاً فَتِلْکَ عِبادَةُ الْعَبِیِدْ.

وَقَوْمٌ عَبَدُوا الله طَلَبَ الثَّوابِ فَتِلْکَ عِبادَةُ الأُجراءِ.

 وَقَوْمٌ عَبَدُوا الَله حُبّاً لَهُ فَتِلْکَ عِبادَةُ الَأحْرارِ( 1)

ترجمه

عبادت کنندگان سه دسته اند:

آنها که از ترس دوزخ خدا را می پرستند، این عبادت بردگان است.

و آنها که برای پاداش خدا را می پرستند، این عبادت مزد بگیران است.

و آنها که برای عشق و محبّت او او را عبادت می کنند، این عبادت آزادگان است.

شرح کوتاه

گرچه وعده کیفر و پاداش الهی، همه حق است، پاداشش فوق العاده پر ارزش و کیفرش بسیار دردناک، اما آزادگان بلند همّتی کهجز خدا نمی بینند و جز خدا نمی جویند و پیمانه قلبشان از عشق و محبّت او لبریز است، چشم به نقطه ای بالاتر از پاداش و کیفردوخته، و انگیزه آنها در اطاعت فرمان خدا تنها عشقی است آمیخته با معرفت شناسایی او.

1. از کتاب وسایل الشیعه.

[ 46 ]

طراوت قرآن

امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) فرمود:

( اِنَّ الَله تَعالَی لَمْ یَجْعَلِ الْقُرآنَ لِزّمان دُوْنَ زمان وَلا لِناس دُوْنَ ناس فَهُوَ فِی کُلِّ زَمان جَدیدٌ وَعِنْدَ کُلِّ قَوْم غَضٌّ اِلی یَوْمِ الْقِیامَۀِ) 

ترجمه

خداوند قرآن را برای زمان خاصی قرار نداده و نه برای جمعیّت خاصی، و لذا در هر زمانی تازه و نزد هر جمعیّتی با طراوت است.

شرح کوتاه

سخن فوق را امام(علیه السلام) در پاسخ کسی فرمود که سؤال کرده بود چرا قرآن با تکرار مطالعه و تلاوت و نشر کهنه نمی شود؟

امام با این گفتار اشاره پرمعنایی به این حقیقت می کند که قرآن مخلوق جهان ماده و افکار زودگذر و متغیر بشر نیست که گرد وغبار فرسودگی با گذشت زمان روی آن بینشیند، بلکه از علم و دانش خداوند بزرگی سرچشمه گرفته که وجودش ازلی و ابدیاست و لذا هر چه آن را بخوانند تازه تر و جالب تر است - و راستی یکی از نشانه های عظمت قرآن همین نشانه است.

سفینة البحار ج2ص413

تسلط برخشم

عنه علیه السلام : الغَضَبُ یُفسِدُ الألبابَ ، و یُبعِدُ مِن الصَّوابِ . ^(١)

امام على علیه السلام : خشم، خردها را تباه مى گرداند و از جاده صواب دور مى سازد.

عنه علیه السلام : أقدَرُ الناسِ علَى الصَّوابِ مَن لَم یَغضَبْ . ^(٢)

امام على علیه السلام : تواناترین مردم در تشخیصِ درست، کسى است که خشمگین نشود.

عنه علیه السلام : شِدَّةُ الغَضَبِ تُغَیِّرُ المَنطِقَ ، و تَقطَعُ مادَّةَ الحُجَّةِ ، و تُفَرِّقُ الفَهمَ . ^(٣)

امام على علیه السلام : شدّت خشم، نحوه سخن گفتن را تغییر مى دهد و ریشه برهان و دلیل را قطع مى کند و فهم را از هم مى گسلد.

الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : مَن لَم یَملِکْ غَضَبَهُ لَم یَملِکْ عَقلَهُ . ^(٤)

امام صادق علیه السلام : هر که مالک خشم خویش نباشد، مالک خِرد خویش نخواهد بود.

منابع:

١-غرر الحکم : ١٣٥٦.

٢-غرر الحکم : ٣٠٤٧.

٣-بحار الأنوار : ٧١/٤٢٨/٧٨.

٤-الکافی : ٢/٣٠٥/١٣.

سه چیز با ارزش در پیشگاه حق

پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) می فرماید:

ثَلاثُ تَخرُقُ الْحُجُبَ وَ تَنْتَهِی إلَی مَا بَیْنَ یَدَی الِله:

صَرِیْرُ أَقْلامِ الْعُلَمَاءِ

وَ وَطْیُ أَقْدامِ الُْمجَاهِدیْنَ

 وَ صَوْتُ مَغازِلِ الُْمحْصَناتِ

ترجمه

سه چیز است که حجاب ها را پاره می کند و به پیشگاه عظمت خدا می رسد:

صدای گردش قلم های دانشمندان به هنگام نوشتن!

و صدای قدم های مجاهدان در میدان جهاد!

و صدای چرخ نخ ریسی زنان پاکدامن!

شرح کوتاه

چه تعبیر عجیب و پر معنا! سه صداست که در اعماق هستی نفوذ می کند و طنین آن تا ابدیت پیش می رود و به پیشگاه عظمتپروردگار می رسد: آهنگ دانش و قلم، هر چند آهسته و کوتاه باشد، و آهنگ جهاد و فداکاری و آهنگ تلاش و کوشش کارهر چند به ظاهر کوچک باشد.

و در حقیقت اساس یک اجتماع سربلند انسانی را نیز همین سه چیز تشکیل می دهد، دانش، جهاد، و کار.

 1. از کتاب الشهاب فی الحکم و الاداب، صفحه22

عظمت امور آخرت

قرآن:

انْظُرْ کَیْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ لَلاْخِرَةُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَکْبَرُ تَفْضِیلاً . ^١

بنگر که چگونه برخى از ایشان را بر برخى دیگر برترى داده ایم و درجات و برترى هاى آخرت، برتر و بالاتر است.

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ . ^٢

و هیچ کس، از آن چشم روشنى اى که به پاداش کارهایش برایش اندوخته اند، خبر ندارد.

حدیث:

الإمامُ علیٌّ علیه السلام : کلُّ شیءٍ مِن الدُّنیا سَماعُهُ أعظمُ مِن عِیانهِ، و کلُّ شیءٍ مِن الآخرةِ عِیانُهُ أعظَمُ مِن سَماعِهِ، فَلْیَکْفِکُم مِن العِیانِ السَّماعُ ، و مِن الغَیبِ الخَبَرُ . ^(٣)

امام على علیه السلام : و هر چیز دنیا، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است؛ و هر چیز آخرت، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است. پس، به جاى دیدن آخرت و مشاهده آنچه از دیدگان شما پنهان و در پس پرده غیب است، به همان شنیدن و خبر یافتن [توسط پیامبران] اکتفا کنید.

عنه علیه السلام : ما المغرورُ الّذی ظَفِرَ مِن الدُّنیا بأعلى هِمّتِهِ کالآخَرِ الّذی ظَفِرَ مِن الآخرةِ بأدنى سُهْمَتِهِ . ^(٤)

امام على علیه السلام : فریفته اى که به بالاترین مقصود خود از دنیا رسیده است ، چونان کسى نیست که به کمترین نصیب خود از آخرت دست یافته باشد.

 الإمامُ زینُ العابدینَ علیه السلام : مَن تَعَزّى عَنِ الدُّنیا بثوابِ الآخِرةِ فَقَد تَعَزّى عن حقیرٍ بخطیرٍ ، و أعظمُ مِن ذلکَ مَن عَدَّ فائِتَها سلامةً نالَها، و غنیمةً اُعِینَ علَیها . ^(٥)

امام زین العابدین علیه السلام : هر که به امید پاداش آخرت در برابر دنیا شکیبایى ورزد، براى رسیدن به امرى مهم در برابر امرى خُرد و ناچیز صبورى کرده است و بالاتر از آن، کسى است که دست نیافتن به دنیا را مایه سلامت خود بداند و آن را غنیمتى شمرد که به چنگ آورده است.

١الإسراء : ٢١.

٢السجدة : ١٧.

٣نهج البلاغة : الخطبة ١١٤.

٤نهج البلاغة : الحکمة ٣٧٠.

٥الأمالی للطوسی : ٦١٣/١٢٦٦ .

---

آل یاسر

در آغاز اسلام ، خانواده ای کوچک و مستضعف از چهار نفر تشکیل می شوند به اسلام گرویدند 

و به طور عجیبی در برابرشکنجه های بیرحمانه مشرکان ، استقامت نمودند . این چهار نفر عبارت بودند از : (یاسر و سمیه (شوهر و زن ) و دو فرزندشان بهنام عمار و عبدالله . ) یاسر زیر رگبار شلاق دشمن ، همچنان ایستاد و از اسلام خارج نشد تا جان سپرد . همسرش (سمیه ) با اینکهپیرزن بود تا حدی که او را عجوزه خوانده اند با فریادهای خود در برابر شکنجه دشمنان استقامت نمود . سرانجام ابوجهل آخرینضربت را به ناحیه شکم او زد و او نیز به شهادت رسید . 

باران دانش بر دل ها

لقمان حکیم می گوید:

( یا بنَیَّ إنَّ یُحْیِی الْقُلُوبَ بِنُور الحِکْمَۀِ کَما یُحْیِی الأرضَ بِوابِلِ السَّماءِ) 1

ترجمه

فرزندم! خدا دل های آدمیان را با نور دانش زنده می کند، آن سان که زمین های مرده را با باران های پر برکت آسمان!

شرح کوتاه

سرزمین دل انسان همچون باغستانی است که انواع نهال ها و بذرهای گلها و گیاهان و درختان برومند در آن پاشیده شده است، کهاگر بموقع آبیاری شود محیطی پر طراوت و پر ثمر به وجود خواهد آورد.

تنها وسیله آبیاری این سرزمین قطرات زنده کننده باران علم و دانش است. و به همین دلیل دل های بی دانشان دل هایی است مرده بی فروغ و بی ثمر.همیشه، و در هر حال، جان خود را با نور دانش زنده نگهداریم.

1-از کتاب بحارالانوار، جلد 1

سعد و پیامبر علیه السلام

مردی از پیروان پیامبر علیه السلام به نام (سعد) بسیار مستمند بود و جزء (اصحاب صفه ) محسوب می شد ، و تمام نمازهایشبانه روزی را پشت سر پیامبر صلی الله علیه و آله می گذارد . پیامبر صلی الله علیه و آله از فقر سعد متاءثر بود ، روزی به او وعدهداد اگر مالی بدستم بیاید ترا بی نیاز می کنم . مدتی گذشت اتفاقا چیزی به دست نیامد ، و افسردگی پیامبر صلی الله علیه و آله بروضع مادی سعد بیشتر شد . در این هنگام جبرئیل نازل شد و دو درهم با خود آورد و عرض کرد : خداوند می فرماید : ما از اندوهتو به واسطه فقر سعد آگاهیم ، اگر می خواهی از این حال خارج شود دو درهم را به او بده و بگو خرید و فروش کند .

 

چرا ابراهیم (ع)، خلیل خدا شد؟

خلیل به معنای دوستی است که خللی در محبت و دوستی او نباشد. طبرسی( ره) در تفسیر آیه واتّخذ اللّه ابراهیم خلیلا درسوره نساء می گوید:اما این که ابراهیم دوست خدا بود، یعنی دوست دار دوستان خدا و دشمن دشمنان خدا بود. اما منظور ازاین که خدا خلیل و دوست ابراهیم بود، یعنی او را در برابر دشمنان و بداندیشان یاری می کرد، چنان که از آتش نمرود نجاتش داد و آن را بر وی سرد کرد و در داستان ورود به مصر، به شرحی که پس از این خواهد آمد، او را از پادشاه مصر محافظت فرمود و امام و پیشوای مردم قرارش داد برخی در تفسیر آن گفته اند: یعنی خدا او را به طور کامل دوست داشت و ابراهیم نیز به همین گونه به خدا مهر می ورزید. در احادیث علّت های جالب و آموزنده برای آن ذکر شده است .

حضرت ابراهیم

ابراهیم خلیل (ع ) از پیمبران بزرگواری است که خدای تعالی بیش از سایر انبیای خود از او به عظمت یاد کرده و اوصاف ستوده وخصال پسندیده ئ او را در قرآن ذکر فرموده و قسمت زیادی از الطاف و عنایات خود را که به او داده است در قرآن کریم تذکرداده است . خداوند، ابراهیم را با القابی چون حنیف ، مسلم ، حلیم ، اوّاه ، منیب و صدیق  یاد کرده و یا او را با اوصافیچون شاکر و سپاس گزار نعمت های خدا، قانت و مطیع خالق توانا، دارای قلب سلیم ، عامل و فرمان بردار کامل دستورهای آفریدگار حکیم ، بنده مؤ من و نیکوکار و شایسته و صالح درگاه پروردگار، نام برده و وی را ستوده است . 

دانلود قرائت سوره های حمد-توحید-کوثر وعصر

 

چگونگی رویارویی منافقین با دین اسلام

پیامبر اسلام (ص) در طول 13 سال حضور در مکه بیشتر به انسان سازی و تحکیم پایه های عقیدتی و اخلاقی افراد پرداخت و به محض ورود به مدینه حکومتی بر اساس نظریه سیاسی اسلام تشکیل داد و در مدت کوتاهی دین اسلام در مدینه و نواحی آن به سرعت رو به گسترش گذاشت و سبب گردید که منافع منافقان در خطر بیفتد لذا آنها چون میدانستند تا مسلمانان بر تعلیمات انسان ساز پیامبر و اعتقادات ناب اسلامی خود استوار باشند ،نمی توانند بر آنها حکومت کرده و آنها را تسلیم خویش کنند از این رو ی همواره سعی میکردند مومنان را در عقاید و با ورهای دینی دچار تردید و تزلزل کنند 

احادیث پیرامون یاد آخرت از مولای متقیان حضرت علی علیه السلام

الإمامُ علیٌّ علیه السلام : ذِکرُ الآخرةِ دَواءٌ و شِفاءٌ ، ذِکرُ الدُّنیا أدْوَأُ الأدواءِ . ^(١)

امام على علیه السلام : یاد آخرت دارو و درمان است ، یاد دنیا بدترین درد و بیمارى.

عنه علیه السلام : مَن أکثَرَ مِن ذِکرِ الآخِرةِ قَلَّتْ مَعصیتُهُ . ^(٢)

امام على علیه السلام : هر کس که زیاد به یاد آخرت باشد، کمتر گناه مى کند.

عنه علیه السلام ـ فی ذکرِ عَمرو بنِ العاصِ ـ : أمَا و اللّه ، إنّی لَیَمْنَعُنی مِنَ اللَّعِبِ ذِکرُ المَوتِ ، و إنَّهُ لَیَمنعُهُ مِن قولِ الحقِّ نِسْیانُ الآخِرةِ . ^(٣)

  امام على علیه السلام ـ درباره عمرو بن عاص ـ فرمود : به خدا سوگند ، یاد مرگ ، مرا از شوخى و بازى باز مى دارد و فراموشى آخرت، او را از گفتن حق باز مى دارد.

نتایج آرزوى دراز

الکافى : در نجواهاى خداوند با موسى آمده است : اى موسى! در دنیا آرزوى دراز نکن که دلت سخت مى شود و انسان سخت دل از من بدور است.1

امام على علیه السلام : هیچ بنده اى آرزو را دراز نکرد، مگر آن که کردار را بد ساخت.2

امام على علیه السلام : کسى که از همه بیشتر آرزو دارد، از همه کمتر به یاد مرگ است.3

امام على علیه السلام : آرزومندترین مردم، بد کردارترین مردم است.4

امام على علیه السلام : هر که آرزویش دور و دراز شود عملش کم و کوتاه مى گردد.5

امام على علیه السلام : اما آرزوى دراز، آخرت را از یاد آدمى مى زداید.6

امام على علیه السلام : هر که آرزو داشته باشد که فردا زنده بماند، در حقیقت، آرزوى زندگى جاودان کرده است و هر که آرزوى زندگى جاودانه داشته باشد، دلش سخت مى شود و به دنیا روى مى آورد.7

---

١-الکافی : ٢/٣٢٩/١ .

٢-بحار الأنوار : ٧٣/١٦٦/٢٨ .

٣-غرر الحکم : ٣٠٥٣ .

٤-غرر الحکم : ٣٠٥٤ .

٥-بحار الأنوار : ٧٧/٤٢١/٤٠ .

٦-الکافی : ٢/٣٣٦/٣ ، انظر تمام الحدیث فیباب ١٣٦ .

٧-الجعفریّات : ٢٤٠ .